Παιδική Παχυσαρκία: Αφορά όλη την οικογένεια

Η παχυσαρκία στις ημέρες μας έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας και για τις προηγμένες χώρες αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι ένα στα τέσσερα παιδιά είναι υπέρβαρο. Ανησυχητικές διαστάσεις παίρνει και στην Ελλάδα η παιδική παχυσαρκία.

Ένα στα τρία αγόρια και ένα στα τέσσερα κορίτσια στη χώρα μας έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό, ποσοστά υψηλότερα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα των περισσότερων μεσογειακών χωρών. Τα αγόρια έχουν καλύτερη σχέση με την παχυσαρκία, αλλά τα κορίτσια εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά σπλαγχνικής παχυσαρκίας.

Έπειτα από μελέτες που έχουν γίνει σε χιλιάδες παιδιά, έχουν καθοριστεί ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές βάρους και ύψους για κάθε ηλικία με μία απόκλιση.

Στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού υπάρχουν διαγράμματα, στα οποία φαίνεται πόσο πρέπει να είναι το ύψος σε σχέση με την ηλικία και πόσο πρέπει να είναι το βάρος σε σχέση με το ύψος.

Για να καταλάβουν λοιπόν οι γονείς αν το παιδί τους είναι παχύσαρκο, πρέπει να ζητήσουν από το γιατρό να το ζυγίσει, να το μετρήσει και να ελέγξει τις αναλογίες του με βάση τα διαγράμματα του βιβλιαρίου υγείας.

Τα παιδιά γίνονται παχύσαρκα για διάφορους λόγους

Οι πιο συνηθισμένοι είναι:

* η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
* η κακή διατροφή
* οι γενετικοί παράγοντες (κληρονομικότητα)
* ή συνήθως ο συνδυασμός των παραπάνω

Σε σχέση με την κληρονομικότητα, έχει παρατηρηθεί ότι, όταν και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι, στο 80% των περιπτώσεων, το παιδί θα είναι επίσης παχύσαρκο. Όταν μόνο ο ένας γονέας είναι παχύσαρκος, το παιδί είναι και αυτό παχύσαρκο, στο 40% των περιπτώσεων. Απεναντίας, όταν και οι δύο γονείς έχουν φυσιολογικό βάρος, το παιδί γίνεται παχύ μόνο στο 7% των περιπτώσεων.

Παρά τις εκτεταμένες έρευνες δεν είναι ακόμη γνωστό σε ποιο ποσοστό ευθύνεται η κληρονομικότητα και σε ποιο ο τρόπος ζωής. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γονείς δίνουν στο παιδί τα γονίδια τους, αλλά και το ανατρέφουν με τις δικές τους συνήθειες.

Μία γενετική πληροφορία χρειάζεται και το κατάλληλο περιβάλλον για να εκφραστεί και, όταν λέμε περιβάλλον, εννοούμε τον τρόπο ζωής του παιδιού, δηλαδή τη διατροφή και τη φυσική άσκηση. Η διατροφή των παιδιών είναι πράγματι ένας καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση της σύστασης του σώματος

Η αντίληψη ότι το υπερβάλλον βάρος συνδέεται με την υγεία έχει παλιές ρίζες. Στο Μεσαίωνα οι ανίατες ασθένειες λόγω χρόνιων λοιμώξεων ήταν πάρα πολλές. Τότε η χρόνια λοίμωξη επέφερε καχεξία, αδυνάτισμα και τελικά το θάνατο. Αρα κάποιος με καλό βάρος ήταν υγιής.

Αυτή η αντίληψη, δυστυχώς, παρέμεινε μέχρι τις μέρες μας. Μετά τους δύο παγκόσμιους πολέμους το πρόβλημα έλαβε μεγαλύτερες διατάσεις και φτάσαμε στο σημείο να θεωρούμε ότι τα στρουμπουλά παιδιά είναι και υγιή.

Σε σπάνιες περιπτώσεις μια αρρώστια, όπως μια ενδοκρινική διαταραχή, μπορεί να προκαλέσει την παιδική παχυσαρκία. Αντίθετα οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας αφορούν σε διαταραχές σε όλα τα συστήματα, όπως άσθμα, άπνοια στον ύπνο, πολυκυστικές ωοθήκες, συναισθηματικές διαταραχές και διαταραχές συμπεριφοράς, ορθοπεδικά προβλήματα και ειδικά μεταβολικές διαταραχές όπως διαταραχή ανοχής γλυκόζης, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία ή στεατοηπατίτιδα οι οποίες αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Τα τελευταία χρόνια, οι παιδίατροι αντιμετωπίζουν παιδιά τα οποία πάσχουν από τον λεγόμενο σακχαρώδη διαβήτη των ενηλίκων (τύπου 2), λόγω της παχυσαρκίας. Η επίπτωση της συσσώρευσης τέτοιων προβλημάτων από μικρή ηλικία, αυξάνει την ανησυχία για ραγδαίες επιπτώσεις στα συστήματα υγείας, τα οποία θα επιβαρυνθούν ιδιαίτερα.

Δεν είναι τυχαίο ότι σε ορισμένες μελέτες φαίνεται πως η συντριπτική πλειονότητα των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών δεν ασκούνται καθόλου, ενώ συντριπτικά μεγάλο ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών παρακολουθούν τηλεόραση έως και τρεις ώρες καθημερινά.

Τα ποσοστά συστηματικής ενασχόλησης των παιδιών στην Ελλάδα με τον αθλητισμό (3 - 6 φορές την εβδομάδα) είναι δραματικά χαμηλά. Την ίδια ώρα, υψηλό (έως και 84%) εμφανίζεται το ποσοστό των παιδιών που γυμνάζονται ανεπαρκώς ή καθόλου. Η φυσική δραστηριότητα εμφανίζεται αυξημένη στις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης και μειώνεται περνώντας στο λύκειο. Επίσης, αυξημένη φυσική δραστηριότητα φαίνεται ότι έχουν τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια, τα οποία προτιμούν δραστηριότητες χωρίς έντονη κίνηση (βόλτα ή άκουσμα μουσικής).

Προσπαθήστε λοιπόν να αλλάξετε τις συνήθειες ολόκληρης της οικογένειας όσον αφορά τη σωματική δραστηριότητα και τη διατροφή και όχι μόνο του παιδιού. Όλοι στην οικογένεια πρέπει να μάθουν να τρώνε υγιεινά και να είναι σωματικά δραστήριοι και όχι μόνο το υπέρβαρο παιδί.

Προσπαθήστε λοιπόν να αυξήσετε τη σωματική δραστηριότητα στην οικογένεια. Γίνεται πρότυπο για τα παιδιά σας. Αν τα παιδιά βλέπουν ότι εσείς ασκήστε και διασκεδάζετε μ' αυτό, είναι πολύ πιθανό να σας μιμηθούν. Οργανώστε το πρόγραμμα της οικογένειας έτσι που να δίνεται η ευκαιρία σ' όλους να ασκούνται, π.χ. μετά το φαγητό αντί να κάθεστε στην τηλεόραση βγείτε μια βόλτα.

Βοηθήστε το παιδί να βρει εκείνη τη δραστηριότητα (άσκηση ή σπορ) που του αρέσει. Ελαττώστε το χρόνο που εσείς και το παιδί σας περνάει βλέποντας τηλεόραση. Γίνετε πιο δραστήριοι σωματικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και ενθαρρύνετε και την οικογένεια να κάνει το ίδιο, π.χ. αντί να χρησιμοποιείτε ασανσέρ ανεβείτε με τις σκάλες.

Ο στόχος είναι να δημιουργήσετε όσο γίνεται περισσότερες ευκαιρίες για σωματική δραστηριότητα για όλη την οικογένεια.

Όπως και για τις περισσότερες ασθένειες, η ιατρική προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες όταν καλείται να προλάβει παρά να θεραπεύσει. Αυτήν τη στιγμή τα μόνα όπλα κατά της παιδικής παχυσαρκίας είναι η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση.

Αλάτι και υψηλή αρτηριακή πίεση: Δύο σιωπηλοί δολοφόνοι

Η Ελληνική Αντιϋπερτασική Εταιρεία (ΕΑΕ), ως μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού, καλεί τους Έλληνες κάθε φύλου, ηλικίας και κατάστασης υγείας, να πραγματοποιήσουν το «μεγάλο βήμα» και να προχωρήσουν στον περιο­ρισμό των ποσοτήτων αλατιού, που χρησιμοποιούν στο καθημερινό φαγητό τους.

Είναι εκπληκτικό όμως, ότι δύσκολα μπορεί να αντιληφθεί κάποιος πόσο μεγάλο όφελος μπορεί να προκύψει για την υγεία του, από ένα τόσο απλό μέτρο, όσο ο περιορισμός του αλατιού στη διατροφή του.

Το παρόν κείμενο, το οποίο συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Ελληνικής Αντιϋπερτασικής Εταιρείας, έχει σκοπό να ενημερώσει, αφ' ενός, τον πληθυσμό της Ελλάδος για τις βλαβερές συνέπειες που προκαλεί στην υγεία κάθε ατόμου η μεγάλη κατανάλωση αλατιού και να βοηθήσει, αφ' ετέρου, όσους πεισθούν για τα ευεργετήματα που θα εξασφαλίσουν από τη μείωση αυτής της κατανάλωσης, στα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Αλάτι: Ένας από τους κύριους παράγοντες πρόκλησης αθηροσκλήρωσης

Είναι πλέον γνωστό ότι η κύρια ένοχος για την ανάπτυξη της αθηροσλήρωσης, είναι η παρουσία των παραγόντων αγγειακού κινδύνου, όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση που προκαλείται με τη συμμετοχή της πλούσιας σε αλάτι διατροφής, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα και η υψηλή χοληστερίνη.

Το αλάτι δε, καθώς είναι από τους κύριους παράγοντες που προκαλούν την υπέρταση είναι προφανές ότι καταλήγει να αποτελεί και το ίδιο, κύριο παράγοντα πρόκλησης αθηροσκλήρωσης.

Αντίθετα, η απουσία αυτών των παραγόντων είναι προφανές ότι προφυλάσσει τα άτομα από τον κίνδυνο να αναπτύξουν κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα. Το στοιχείο αυτό υπογραμμίζει και μεγεθύνει την ανάγκη της καταβολής προσπαθειών, από κάθε άτομο, για την καταπολέμηση και εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου, οι οποίοι το επιβαρύνουν.

Αναρρωτάται, λοιπόν, κανείς, εάν αξίζει, για τη λίγη επιπλέον γευστική ευχαρίστηση, που μπορεί, ίσως, να προσφέρει η προσθήκη επιπρόσθετου αλατιού στο φαγητό, να διακινδυνεύσει οποιοσδήποτε να εκτεθεί στον κίνδυνο να υποστεί όλες τις συνέπειες της αθηροσκλήρωσης, όπως αυτές περιγράφηκαν προηγουμένως.

Έστω κι αν δεν είναι εύκολη η προσπάθεια, τα ευεργετήματα που θα υπάρξουν από την ευόδωση της είναι τόσο σημαντικά, ώστε πραγματικά, να αξίζει να το επιχειρήσει κανείς.

Το αλάτι, το νάτριο, η λειτουργία του οργανισμού, η πίεση και η υπέρταση

Η πίεση του αίματος, (αρτηριακή πίεση) αποτελεί παράγοντα ζωής. Είναι αυτή που προωθεί το αίμα από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα, μεταφέροντας σε όλα τα όργανα και τους ιστούς του, το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά, που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση τους στη ζωή και για την ομαλή λειτουργία τους. Η προώθηση αυτή γίνεται μέσω των αγγείων, ακολουθώντας τους νόμους της υδραυλικής. Επιτυγχάνεται δε, μέσω των παλμικών κινήσεων της καρδιάς και των αγγείων και του καλού συντονισμού της λειτουργίας τους.

Χωρίς πίεση δεν υπάρχει ζωή. Συνεπώς, όλα τα άτομα έχουν -και πρέπει να έχουν-αρτηριακή πίεση. Τα προβλήματα εμφανίζονται όταν η αρτηριακή πίεση γίνεται αρτηριακή υπέρταση.

Με τον όρο «αρτηριακή πίεση» εννοούμε την πίεση που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών (είναι τα μεγάλα αγγεία του σώματος) όταν διέρχεται μέσω αυτών, κατευ­θυνόμενο από την καρδιά προς τα διάφορα σημεία του σώματος. Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η πίεση αυτή, συμφωνά και με τις αρχές της υδροδυναμικής, είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερος είναι ο όγκος (η ποσότητα) του υγρού (του αίματος) που αποστέλλει η καρδιά στα αγγεία. Ο όγκος αυτός ρυθμίζεται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και το σύνολο των υγρών (του νερού) που υπάρχει στο σώμα.

Η υπέρταση αναγνωρίζεται ως κύριος παράγων καρδιαγγειακού κινδύνου, καθώς συμμετέχει στη δημιουργία της αθηροσκλήρωσης και, μέσω αυτής, στην ανάπτυξη των καρδιαγγειακών νοσημάτων και των επιπλοκών τους, που αναφέρθηκαν ήδη. Κυρίως, όμως, οι υψηλές τιμές της πίεσης ευθύνονται περισσότερο από κάθε άλλον παράγοντα για την πρόκληση αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Το πρόβλημα είναι ότι η υπέρταση δεν προκαλεί συμπτώματα -κι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, πολλά άτομα, παρ' ότι έχουν υπέρταση, να μην το αντιλαμβάνονται και να μην το γνωρίζουν. Έτσι, μένουν χωρίς θεραπεία -κι αυτό «υποσκάπτει» την υγεία των αγγείων, των ζωτικών τους οργάνων και, ακόμη, της ζωής τους.

Το ίδιο κινδυνεύουν και άτομα, τα οποία, παρ' ότι γνωρίζουν ότι έχουν υπέρταση και ο γιατρός τους έχει συστήσει να παίρνουν φάρμακα, εκείνα αμελούν να τα παίρνουν στην ώρα τους ή τα ξεχνούν τελείως. Η υπέρταση, όμως, δουλεύει πάντοτε «υπόγεια» και «ύπουλα» και καιροφυλακτεί.

Η προσοχή, συνεπώς, για τη συγκράτηση των τιμών της πίεσης σε χαμηλό επίπεδο, πρέπει να είναι τεταμένη και να έχει τη μορφή μόνιμης επαγρύπνησης.

Η ελαστικότητα των αγγείων

Τα αγγεία από την πλευρά τους είναι υποχρεωμένα να συντονίζονται με τον ρυθμό των παλμών της καρδιάς. Αυτό συμβαίνει γιατί πρέπει να μπορούν να δέχονται χωρίς πρόβλημα το αίμα με όποιες διακυμάνσεις συχνότητας και όγκου το εξωθεί, κάθε στιγμή, εκείνη προς αυτά, να υποβοηθούν, στη συνέχεια, την περαιτέρω προώθηση του προς την περιφέρεια του σώματος και να αποφεύγουν, ταυτόχρονα, να υφίστανται υπερβολικές πιέσεις, ώστε η αρτηριακή πίεση να παραμένει πάντοτε σε ανεκτά για τον οργανισμό επίπεδα.

Για να το επιτύχουν αυτό, τα αγγεία είναι εφοδιασμένα με ελαστικότητα, χάρη στην οποία μπορούν να αυξομειώνουν την ελαστικότητα τους.

Όταν, όμως, για κάποιους λόγους (μεταξύ των οποίων και η αύξηση της ηλικίας και το αλάτι της διατροφής) μειωθεί η ελαστικότητα του, το αγγείο σκληραίνει και «αντιστέκεται» σε κάθε ανάγκη προσαρμογής του, στον όγκο του αίματος που δέχεται. Όσο δε μεγαλύτερη είναι η σκλήρυνση του αγγείου τόσο μεγαλύτερη είναι και η αντίσταση του στην ανάγκη αυξομείωσης της χωρητικότητας του αυλού του.

Αυτή η «αντίσταση» του αγγείου στην αναγκαία αυξομείωση της διαμέτρου του, υποχρεώνει το αίμα να «συνωστίζεται» και να «ασφυκτιά» μέσα στον αυλό του αγγείου, αφού ωθείται από την καρδιά προς περιβάλλον, το οποίο δεν μπορεί (δεν επαρκεί, είναι μικρό) να το χωρέσει.

Μοιραία, τότε, το αίμα προσπαθώντας να βρει χώρο νια να διέλθει, πιέζει το αγγείο, με όλο και μεγαλύτερη δύναμη, αυξάνοντας αντίστοιχα την αρτηριακή πίεση. Όσο δε μεγαλύτερος είναι ο όγκος του αίματος, που προσπαθεί να περάσει μέσα από σκληρυμένο αγγείο ή όσο μεγαλύτερη είναι η αντίσταση που εκδηλώνει το αγγείο στην προσαρμοστικότητα του, τόσο μεγαλύτερη διαμορφώνεται η αρτηριακή πίεση. Στην Ιατρική, άλλωστε, η έννοια «πίεση», ορίζεται ως το γινόμενο του όγκου (του αίματος και, κατ' επέκταση, των υγρών του σώματος) Χ (επί) την αντίσταση των αγγείων.

Ο σπουδαίος ρόλος του αλατιού στη διαμόρφωση της υπέρτασης

Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν τον σπουδαίο ρόλο του αλατιού στη διαμόρφωση της υπέρτασης. Γιατί η παρουσία του επηρεάζει και τους δυο παράγοντες που αναφέρθηκαν προηγουμένων ως συνιστώσες της αρτηριακής πίεσης.

Το αλάτι, δηλαδή:

* Προκαλεί κατακράτηση υγρών, αυξάνοντας έτσι τον όγκο τους (συνεπώς και τον
όγκο του αίματος), και
* Επιδρά στα αγγεία, συμβάλλοντας (μαζί με άλλους παράγοντες, όπως π.χ. η
ηλικία) στη σκλήρυνση (συνεπώς και στην απώλεια της ελαστικότητας) των
αγγείων.

Με τη σειρά τους, αυτά, εξηγούν γιατί η αρτηριακή υπέρταση εμφανίζεται συχνότερα στα ηλικιωμένα άτομα και νωρίτερα, στα άτομα που χρησιμοποιούν πολύ αλάτι στο φαγητό τους.

Μεταξύ των αιτιών, που έχουν αναγνωρισθεί με βεβαιότητα μέχρι σήμερα ως «υπερτασιογόνοι», κυριότεροι είναι οι:

* Γενετική προδιάθεση (κληρονομικότητα)
* Παχυσαρκία
* Διαβήτης
* Κάπνισμα
* Πρόσληψη επιπρόσθετου αλατιού στη διατροφή
* Αγχος
* Μη ισορροπημένη διατροφή
* Ηλικία
* Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας

Αλάτι και νάτριο - ΙΙόσο χρειάζεται - Πόσο καταναλώνεται

Πολλοί θεωρούν ότι «αλάτι» και «νάτριο» έχουν την ίδια έννοια. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Το αλάτι είναι «χλωριούχο νάτριο». Αποτελεί, δηλαδή, χημική ένωση, που αποτελείται κατά 40% από νάτριο και κατά 60% από χλώριο. Αυτό δε που συναντάται στη φύση και σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα, είναι το νάτριο κι όχι το χλωριούχο νάτριο.

Το νάτριο είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών στον οργανισμό, καθώς και για τη μεταφορά ηλεκτρικών φορτίων. Ωστόσο, 1 γραμμάριο την ημέρα, είναι αρκετό για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες.

Με τη βοήθεια του αλατιού, οι άνθρωποι λαμβάνουν αυξημένα ποσά ιωδίου και φθορίου (πρόσθετες ουσίες του αλατιού), που συμβάλλουν σε υγιή θυρεοειδή αδένα και σε γερά δόντια αντίστοιχα. Η προσθήκη του ιωδίου στο αλάτι έχει οδηγήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος της δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, που ήταν ένα σοβαρό πρόβλημα σε περιοχές που είναι μακριά από τη θάλασσα. Το αλάτι χρησιμοποιείται ως συντηρητικό των περισσότερων τροφίμων, καθώς επίσης και για καλύτερη γεύση. Τα άλατα του νατρίου έχουν και βακτηριοστατική δράση, για παράδειγμα εμποδίζουν την αύξηση ορισμένων μικροβίων.

Η ποσότητα, του αλατιού (χλωριούχο νάτριο) που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός για να ζήσει φυσιολογικά, είναι 4-5 γραμμάρια (περίπου 2,5 γραμμάρια νατρίου) την ημέρα -κι αυτό το βρίσκει εύκολα από τη φύση στα τρόφιμα που καταναλώνει. Αντ' αυτού, ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει περίπου δέκα φορές περισσότερο, χρησιμοποιώντας είτε αυτούσια επιπρόσθετο αλάτι στο φαγητό του, είτε τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε αλάτι, όπως τυριά, ξηροί καρποί, τσιπς, αλλαντικά, κατεργασμένα προϊόντα, σάλτσες (σως) κ.α.

Όχι αλάτι - Όχι χάπια για την πίεση

Όσοι είστε ήδη υπερτασικοί, πρέπει να ξέρετε ότι, μειώνοντας το αλάτι στο φαγητό σας, θα μειώσετε και την πίεση σας. Όχι αμέσως, αλλά σε διάστημα μερικών εβδομάδων ή και αρκετών μηνών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσπαθείτε συνέχεια και να κάνετε τρόπο ζωής για σας και την οικογένεια σας, περιλαμβανομένων και των παιδιών, την χωρίς αλάτι διατροφή. Εάν, άλλωστε, ξαναρχίσετε να τρώτε περισσότερο αλάτι, η πίεση σας θα αυξηθεί εκ νέου.

Πρέπει, ακόμη, να ξέρετε ότι ο περιορισμός της πρόσληψης αλατιού δεν μειώνει την πίεση σ' όλα τα άτομα το ίδιο. Ατομα με ευαισθησία στο αλάτι («αλατοευαίσθητα», όπως λέγονται) ωφελούνται περισσότερο από τον περιορισμό της κατανάλωσης του, σε σύγκριση με εκείνα που δεν είναι αλατοευαίσθητα.

Έτσι, είναι δυνατό, σε ορισμένους από σας, η πίεση να μειωθεί τόσο πολύ με τη μείωση της πρόσληψης αλατιού, ώστε να μη χρειάζεται, πλέον, να παίρνετε χάπια γι' αυτήν (ή, έστω, να παίρνετε λιγότερα, απ' όσο παίρνετε τώρα).

Μαγειρεύοντας χωρίς αλάτι δημιουργείτε νέα αίσθηση γεύσης

Όσοι ισχυρίζονται ότι φαγητό μαγειρεμένο χωρίς αλάτι είναι βαρετό, ανούσιο, χωρίς γεύση, κάνουν λάθος. Μαγειρεύοντας χωρίς αλάτι, θα μάθετε να χρησιμοποιείτε τη φαντασία σας, θα κάνετε συνδυασμούς με βότανα, καρυκεύματα και μυρωδικά που ποτέ δεν είχατε φανταστεί. Θα δημιουργήσετε νέα αίσθηση της γεύσης με κρασιά, ποτά, εξωτικά βότανα και έλαια. Το να μαγειρεύετε χωρίς αλάτι είναι πολύ εύκολο και, ταυτόχρονα, τόσο νόστιμο όσο και αρωματικό.

Αρχίστε από τα ψώνια

Η προμήθεια τροφίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο, είναι, σήμερα, ευκολότερη απ' όσο παλαιότερα, αφού τώρα, τα περισσότερα είδη κυκλοφορούν σε συσκευασίες, οι οποίες αναφέρουν υποχρεωτικά τα συστατικά του περιεχομένου τους, Αναζητείστε, λοιπόν, διαβάζοντας την ετικέτα, τρόφιμα χωρίς αλάτι ή χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι.

Να είστε επιφυλακτικοί με τα κρακεράκια, τα μπισκότα, τα κέικ, τις φρυγανιές κ.ά. που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Περιέχουν σε σημαντικές ποσότητες, νάτριο και/η χοληστερίνη και κεκορεσμένα λίπη. Είναι σαφώς καλύτερο να μάθετε να τα παρασκευάζετε μονοί σας.

Τα δημητριακά είναι ιδανικά για διατροφή χαμηλού νατρίου και χαμηλού λίπους. Τα περισσότερα δημητριακά δεν έχουν κεκορεσμένο λίπος ή χοληστερίνη.

Τα μαγειρεμένα δημητριακά, το ρύζι και τα ζυμαρικά σχεδόν δεν περιέχουν καθόλου νάτριο. Απλά θυμηθείτε να μη βάζετε αλάτι στο νερό που τα βράζετε.

Οι περισσότερες σάλτσες για σαλάτες που κυκλοφορούν περιέχουν αλάτι σε μεγάλες ποσότητες και καλό είναι να αποφεύγονται.

Συμπεράσματα

Εάν μειώσουμε την ημερήσια πρόσληψη άλατος στα 2-4 γραμμάρια, πολλές φορές, επιτυγχάνεται σημαντική πτώση της αρτηριακής πίεσης και ελαττώνεται η απαιτούμενη δόση των διουρητικών ή άλλων αντιϋπερτασικών φαρμάκων.

Οι ενήλικες πρέπει να μειώσουν την ημερήσια πρόσληψη άλατος στα 6 γραμμάρια την ημέρα (ποσότητα που αντιστοιχεί σε ένα κουταλάκι του καφέ), αν θέλουν να ελαττώσουν την αρτηριακή τους πίεση και τον κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού.

Τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία για τη σχέση του άλατος με την υγεία υποδηλώνουν ότι αν μειωθεί η κατανάλωση άλατος κατά 3,5 γραμμάρια ημερησίως (από τα 9,5 γραμμάρια που καταναλώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα, στα 6), θα υπάρξει μείωση κατά 13% στα εγκεφαλικά και κατά 10% στη στεφανιαία νόσο.

Διεθνής Ημέρα του ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ

ICN (International Council of Nurses) 12 Μαΐου 2009


Οι νοσηλευτές συμμετέχουν παγκοσμίως σε καινοτόμες δραστηριότητες σε καθημερινή βάση , δραστηριότητες που παρακινούνται από την επιθυμία να βελτιωθούν οι εκβάσεις της φροντίδας υγείας και την ανάγκη να μειωθούν οι δαπάνες στο σύστημα υγείας. Πολλές από αυτές τις πρωτοβουλίες έχουν οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις στην υγεία σε επίπεδο ασθενών , πληθυσμών και συστημάτων υγείας. Εντούτοις, η συμβολή της νοσηλευτικής στην καινοτομία της φροντίδα υγείας σπανίως αναγνωρίζεται, κοινοποιείται, ή γνωστοποιείται μεταξύ των νοσηλευτών και του ευρύτερου κοινού. Γι’ αυτό το ICN αποφάσισε να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας στην καινοτομία στη νοσηλευτική, κατά την διεθνή ημέρα νοσηλευτών του 2009.
Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς. Αυτή η πραγματικότητα, είναι η πρόκλησή μας και η ευκαιρία μας- η ευκαιρία μας, ως νοσηλευτές, να δείξουμε τη διαφορά στον κόσμο. Ποτέ δεν ήμασταν σε καλύτερη θέση για αυτό.
Διευθύνουμε τμήματα σε εξειδικευμένα πεδία όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η ψυχική υγεία και η ρευματολογία και με μεγάλη ταχύτητα, εξελισσόμαστε σε πρωτεύον σημείο διασύνδεσης των υπηρεσιών υγείας με ανθρώπους, για τους οποίους, συχνά είναι δύσκολη η πρόσβαση στις κλασσικές υπηρεσίες υγείας. Η εξειδίκευση της γνώσης και η νοσηλευτική έρευνα, που τεκμηριώνει αυτήν την γνώση, είναι η καρδιά ενός απ’ τους πολλούς νέους ρόλους μας, όπως είναι επίσης και η βάση για την παραδοσιακή νοσηλευτική φροντίδα. Αλλά, είναι ο συνδυασμός, της καινοτομίας με τη ζωντάνια, που επιτρέπει στο έργο μας να «απογειωθεί». Οι νέες λύσεις, που πρεσβεύουν οι νοσηλευτές, είναι πρωταρχικής σημασίας στην προσπάθεια να μελετηθούν οι παρούσες και οι μελλοντικές προκλήσεις της παγκόσμιας υγείας– προκλήσεις όπως η γήρανση του πληθυσμού, το HIV/AIDS, η φυματίωση, η ελονοσία, η αύξηση των μη μεταδοτικών νοσημάτων , η φτώχεια, οι ελλείψεις ανθρώπινων πόρων και εργατικού δυναμικού. Η ανάγκη για την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερη, δεδομένου ότι οι λειτουργοί υγείας, παγκοσμίως, προσπαθούν συλλογικά για παροχή δίκαιων ,ασφαλών και αποτελεσματικών υπηρεσιών υγείας, με ταυτόχρονο περιορισμό των δαπανών.
Μέσα στο σημερινό πλαίσιο των περιορισμένων πόρων, των συνεχών αλλαγών και της επέκτασης της γνώσης, η καινοτομία είναι πραγματικά μια προσδοκία. Ο επιχειρηματικός κόσμος και οι κυβερνήσεις είναι μεταξύ εκείνων που επενδύουν τα μέγιστα σε αυτόν το χώρο. Πρέπει να επενδύσουμε επίσης - για να εμπλουτιστεί η πρακτική και να βελτιωθεί η ποιότητα της φροντίδας και τα αποτελέσματά της.
Ελπίζουμε ότι αυτή η διεθνής ημέρα των νοσηλευτών θα σας βοηθήσει στην προώθηση και τη διάδοση των καινοτομιών στη νοσηλευτική φροντίδα. Τις καλύτερες ευχές για την επιτυχία και απόλαυση της διεθνούς ημέρας του νοσηλευτή το 2009!.

Φθηνότερα από σήμερα 174 φάρμακα

Όφελος 15,1 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση θα έχουν τα ασφαλιστικά ταμεία από τις μειώσεις στις τιμές 174 φαρμάκων, όπως προκύπτει από το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων που εκδόθηκε την Παρασκευή και θα ισχύσει από σήμερα, Δευτέρα.

Το νέο δελτίο το οποίο αναλυτικά περιλαμβάνει:

α) Νέες μειωμένες τιμές έως 20 % 47 πρωτοτύπων φαρμάκων ευρείας κατανάλωσης λόγω λήξης ισχύος του πρώτου Εθνικού Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας (πατέντας) της δραστικής ουσίας του φαρμακευτικού προϊόντος.

Από τα φάρμακα που γίνονται φθηνότερα λόγω λήξης της πατέντας τους προκύπτει ένα συνολικό καθαρό ετήσιο όφελος ύψους 14.576.244,13 ευρώ βάσει των ποσοτήτων που πουλήθηκαν το έτος 2008 και τις μειωμένες λιανικές τιμές που θα έχουν με το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων.

β) Ευθυγραμμίσεις - μειώσεις 127 φαρμακευτικών προϊόντων όμοιας δραστικής ουσίας και φαρμακοτεχνικής μορφής (αντίγραφα) στο 80% της τιμής πώλησης των αντίστοιχων πρωτοτύπων τους, τα οποία έχουν μειωθεί λόγω της ανακοστολόγησης του 2008.

Το συνολικό ύψος των μειώσεων των λιανικών τιμών των ανωτέρω φαρμακευτικών προϊόντων (αντιγράφων) σε ετήσια βάση ανέρχεται στο ποσό των 528.843,15 ευρώ.

Μεσογειακή διατροφή !!

Σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη στο Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου της Κολούμπια στη Ν. Υόρκη, η Μεσογειακή διατροφή φαίνεται να σχετίζεται με μικρότερο κίνδυνο ήπιας γνωστικής εξασθένισης - ένα στάδιο ανάμεσα στη φυσιολογική γήρανση και την άνοια - ή της μετάβασης από ήπια γνωστική εξασθένιση σε νόσο Αλτσχάιμερ.

Οι επιστήμονες αναφερουν πως "Μεταξύ των συμπεριφοριστικών χαρακτηριστικών, η διατροφή μπορεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στην αιτία και την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ". Προηγούμενες μελέτες έχουν παρουσιάσει χαμηλότερο κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ μεταξύ εκείνων που ακολουθούν μια μεσογειακού τύπου διατροφή, που χαρακτηρίζεται από υψηλές προσλήψεις ψαριών, λαχανικών, οσπρίων, φρούτων, δημητριακών και ακόρεστων λιπαρών οξέων, χαμηλών προσλήψεων γαλακτοκομικών προϊόντων, κρέατος και κορεσμένων λιπών και μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ.

Στη μελέτη αυτή, οι επιστήμονες υπολόγισαν ένα σκορ για την προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή μεταξύ 1.393 ατόμων χωρίς τα γνωστικά προβλήματα και 482 ασθενών με ήπια γνωστική εξασθένιση. Κατά τη διάρκεια ενός μέσου όρου 4.5 ετών παρακολούθησης, 275 από τα 1.393 άτομα που δεν είχαν ήπια γνωστική εξασθένιση ανέπτυξαν αυτή την κατάσταση. Συγκριτικά με το ένα τρίτο που είχε τα χαμηλότερα σκορ για την προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή, το ένα τρίτο με τα υψηλότερα σκορ για την προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχε έναν 28% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξει ήπια γνωστική εξασθένιση και το ένα τρίτο στη μέση ομάδα για την προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχε 17% χαμηλότερο κίνδυνο.

Μεταξύ των 482 με την ήπια γνωστική εξασθένιση στην αρχή της μελέτης, 106 ανέπτυξαν νόσο Alzheimer κατά τη διάρκεια ενός μέσου όρου 4.3 ετών παρακολούθησης. Επίσης, η προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή συνδέθηκε με έναν χαμηλότερο κίνδυνο για αυτήν την μετάβαση. Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων με τα υψηλότερα σκορ για την προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχε 48 % λιγότερο κίνδυνο και εκείνοι στο μέσο ένα τρίτο προσκόλλησης στη μεσογειακή διατροφή είχαν 45 % λιγότερο κίνδυνο από το ένα τρίτο με τα χαμηλότερα σκορ.

Η μεσογειακή διατροφή μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα χοληστερόλης, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και συνολικά την υγεία των αιμοφόρων αγγείων ή να μειώσει τη φλεγμονή, παράγοντες που σχετίζονται με την ήπια γνωστική εξασθένιση. Επίσης, συγκεκριμένα συστατικά της διατροφής ή τρόφιμα όπως το αλκοόλ, το ψάρι, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και χαμηλότερα επίπεδα κορεσμένων λιπαρών οξέων, μπορεί ενδεχομένως να έχουν οφέλιμη επίδραση στην ήπια γνωστική εξασθένιση ή τη μετατροπή της σε νόσο Αλτσχάιμερ.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιώσουν το ρόλο αυτού ή άλλων διαιτητικών παραγόντων στην ανάπτυξη της γνωστικής εξασθένισης και της νόσου Alzheimer.

Ηλεκτρονική υγεία

Ο όρος "ηλεκτρονική υγεία" (eHealth) καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εργαλείων βασισμένων στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών που στοχεύουν στην καλύτερη πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία, παρακολούθηση και διαχείριση της υγείας και του τρόπου ζωής.
Η ηλεκτρονική υγεία περιλαμβάνει τη συνεργασία μεταξύ ασθενών και φορέων παροχής υγειονομικών υπηρεσιών, την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαφόρων ιδρυμάτων και την επικοινωνία μεταξύ ασθενών ή απασχολουμένων στον τομέα της υγείας· περιλαμβάνει επίσης δίκτυα πληροφοριών για την υγεία, ηλεκτρονικά μητρώα υγείας, υπηρεσίες τηλεϊατρικής και ατομικά ενδυτά και φορητά επικοινωνούντα συστήματα για την παρακολούθηση και στήριξη των ασθενών.
Τα εργαλεία ηλεκτρονικής υγείας παρέχουν, για παράδειγμα, πρόσβαση σε πληροφορίες για την υγεία που μπορούν να σώσουν ζωές, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό λόγω της ολοένα μεγαλύτερης διασυνοριακής κυκλοφορίας πολιτών και ασθενών. Η ηλεκτρονική υγεία μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη σε ολόκληρη την κοινωνία, βελτιώνοντας την πρόσβαση στην παρεχόμενη περίθαλψη καθώς και την ποιότητά της. Επιπλέον, συμβάλλει στην ανάπτυξη συστημάτων υγείας προσανατολισμένων στον πολίτη και στην εν γένει αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και βιωσιμότητα του τομέα της υγείας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί τη δημιουργία ενός "ευρωπαϊκού χώρου ηλεκτρονικής υγείας", συντονίζοντας δράσεις και διευκολύνοντας τη συνέργεια μεταξύ συναφών πολιτικών και ενδιαφερομένων φορέων με στόχο την εξεύρεση καλύτερων λύσεων, την αποφυγή του κατακερματισμού της αγοράς και τη διάδοση ορθών πρακτικών. Ειδικότεροι στόχοι της είναι η δημιουργία ενός συστήματος ηλεκτρονικών μητρώων υγείας με τη στήριξη της ανταλλαγής πληροφοριών και της τυποποίησης· η ανάπτυξη δικτύων ανταλλαγής πληροφοριών για την υγεία μεταξύ φορέων περίθαλψης, ώστε να υπάρχει συντονισμός των δράσεων σε περίπτωση κινδύνου για τη δημόσια υγεία· η παροχή υπηρεσιών υγείας σε απευθείας σύνδεση, όπως πληροφοριών για μια υγιεινή ζωή και πρόληψη των ασθενειών· και, τέλος, η ανάπτυξη συστημάτων τηλεσυμβουλευτικής (teleconsultation), ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (ePrescribing), ηλεκτρονικής παραπομπής (eReferral) και ηλεκτρονικής επιστροφής των ιατρικών εξόδων. Για να στεφθεί από επιτυχία το εγχείρημα αυτό, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των πολιτών, των ασθενών και των απασχολουμένων στον τομέα της υγείας και, παράλληλα, να εξασφαλιστεί η συμμετοχή τους στην υλοποίηση των σχετικών σχεδίων και στρατηγικών.

Εμβόλιο για την υπέρταση..

Εμβόλιο κατά της υπέρτασης δοκιμάζουν οι επιστήμονες. Τα πρώτα αποτελέσματα των κλινικών μελετών δημοσιεύτηκαν πρόσφατα και ήταν θετικά. Δεν υπήρξαν ανεπιθύμητες ενέργειες στους ασθενείς, ενώ αξιολογήθηκε ως σημαντική η διάρκεια πτώσης της αρτηριακής πίεσης.

Τα παραπάνω ανακοίνωσαν πρόσφατα ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντιϋπερτασικής Εταιρείας επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας κ. Βασίλης Βοττέας και οι καρδιολόγοι κ. Δημήτρης Τσαγκαδόπουλος και Δημήτρης Σταμάτης, με αφορμή το 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται για την πρώτη δοκιμή εμβολίου κατά της υπέρτασης σε ανθρώπους. Στόχος ήταν να δημιουργηθούν από τον οργανισμό τους αντισώματα κατά της ορμόνης αγγειοτασίνη 2, η οποία έχει κεντρικό ρόλο στην παθογένεια της υπέρτασης.

Τα αποτελέσματα κρίθηκαν ικανοποιητικά, αλλά υπάρχουν θέματα περαιτέρω ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, τα οποία πρέπει να ελεγχθούν εξονυχιστικά πριν αρχίσει να γίνεται μαζικά το εμβόλιο.

Οι επιστήμονες χαρακτήρισαν την υπέρταση ως μία σοβαρή απειλή, λέγοντας ότι ένας στους τέσσερις ενηλίκους έχει αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης. Στα πρόθυρα της υπέρτασης -είπαν- βρίσκονται ακόμη και όσοι έχουν «μεγάλη» πίεση 12 έως 14.

Το 25% των ανθρώπων αυτών έχουν «συγκαλυμμένη» υπέρταση, καθώς ηρεμούν όταν ο γιατρός του κάνει τη μέτρηση και οι τιμές πέφτουν. Οταν επιστρέφουν στο σπίτι, όμως, η πίεσή τους ξεπερνά το 15. Το φαινόμενο αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο από το λεγόμενο σύνδρομο της «λευκής μπλούζας», στο οποίο ο ασθενής εμφανίζει υπέρταση όταν βλέπει τον γιατρό.

Οι καρδιολόγοι επέστησαν την προσοχή όσων έχουν «τσιμπημένες» τιμές αρτηριακής πίεσης, λέγοντας ότι στο 85% των περιπτώσεων η υπέρταση συνοδεύεται από άλλα προβλήματα υγείας. Το 65% των υπερτασικών -εξήγησαν- έχουν και χοληστερίνη, ενώ το 45% είναι και παχύσαρκοι.

Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης μπορεί να γίνει με την υιοθέτηση ενός υγιεινού μοντέλου ζωής. Μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση, η σωστή διατροφή και η διακοπή του καπνίσματος έχουν ευεργετικό αποτέλεσμα. Στον αντίποδα, η έκθεση στο στρες και στους ατμοσφαιρικούς ρύπους αυξάνει την πίεση.